درباره موزه صنایع دستی حسن پور

اگر چه درباره بانی و سازنده اولیه بنا اطلاع دقیقی در دست نیست اما با توجه به ماده تاریخ ” سنه 1335 ” هجری قمری که در پیشانی نمای ضلع شمالی بنا نوشته شده است ، بنا در دوره احمد شاه قاجار احداث شده است . با توجه به بررسی ها و تحقیقات صورت گرفته احداث خانه مذکور را به حاج علی مشیری ، از تاجران و بازرگانان فرش در سلطان آباد ( اراک امروزی ) نسبت می دهند . این بنا در ابتدا به عنوان محل شرکت فرش و بعدها به عنوان مدرسه ای با نام مدرسه مجیدی به محل تعلیم و تربیت اختصاص یافته است . مرحوم جواد حسن پور آخرین مالک بنای مورد بحث بوده که از آن به عنوان خانه مسکونی استفاده نموده است .

اثر تاریخی مذکور در سال 1374 توسط اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری از وراث آقای حسن پور خریداری و پس از انجام عملیات مرمت و بازسازی در سال 1382 به عنوان موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی در مرکز استان مورد بهربرداری قرار گرفته است .

این اثر ارزشمند در تاریخ 16/1/1377 به شماره 1985 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .

موقعیت موزه:

این خانه در بافت تاریخی اراک و مجموعه بازار درگذار سپهداری به فاصله 5 متری از گذر اصلی مجموعه بازار واقع شده به طور یکه از منزل مذکور می توان به قدیمی ترین مدرسه و مسجد شهر یعنی مدرسه سپهداری و نیز به قدیمی ترین حمام به نام حمام چهارسوق و سایر نقاط بازار مانند قدیمی ترین بانک ( بانک ملی ) دسترسی پیدا کرد .

مشخصات ساختمان حسن پور:

خانه حسن پور همچون بناههای اولیه مسکونی شهر سلطان آباد ( اراک فعلی) بنایی است درون گرا با یک حیاط مرکزی و در سه جهت شرق ، غرب و شمال دارای اتاق هایی است که به سمت حیاط گشوده می شود . این بنا در زمینی به مساحت 600 متر مربع در دو طبقه احداث شده و طبقه همکف اتاقهای زمستان نشین و طبقه اول اتاقهای شاه نشین و تابستان نشین را شامل می شود. سازه اصلی بنا از خشت تشکیل شده و پی ها را به وسیله سنگهای بزرگ و دوغاب گل- آهک ساخته اند. نماسازی بنا با استفاده از آجر انجام پذیرفته و عمده تزئینات بنا را تزئینات کاشیکاری و آجرکاری تشکیل می دهد . بنا از سه سوی غرب، شرق و شمال دارای قسمت شبستان و اعیان نشین می باشد اما از طرف جنوب فاقد مثتحدثات است . در قسمت شبستانها اطاقهای مسکونی ، آشپزخانه ، انبار ، دستشویی و نانواخانه واقع شده و در آشپزخانه و انبار جایگاههایی مخصوص ذخیره انواع مواد غذایی وجود دارد . سراسر قسمت اعیان نشین از طریق دربها و گذرگاهها به یکدیگر راه دارند کف حیاط حدود 5/1 متر از کف خیابان پایین تر بوده و اتاقها نور لازم را از حیاط می گیرند . مصالح به کار رفته در این ساختمان از سنگ آهک ، آجر ، خشت ،گل ، چوب تشکیل شده و تمامی نمای بیرونی ساختمان با آجر کاشی و اشکال اسلیمی آجری تزئین شده است .

بخش های مختلف موزه

1 – گالری خط و خطاطی : در این مجموعه آثار خوشنویسی و تذهیب هنرمندان معاصر نمایش داده شده است .

2 – گالری سفال، شیشه و سرامیک : در این بخش آثار مختلفی از انواع ظروف سفالی ، شیشه و سرامیک دیده می شود .

3 – گالری فرش و گلیم: در این بخش فرشهای منطقه ساروق که یکی از مناطق معروف فرش بافی در استان مرکزی است و همچنین گلیم نقش برجسته خمین و دیگر فرشها دیده می شود.

4 – گالری فلز و آثار حجمی : در این بخش آثار قلمزنی هنرمندان اراکی ، ملیله کاری زنجان ، ورشو و برنج بروجرد و دیگر آثار ساخته شده با فلز دیده می شود .

5 – گالری آثار چوبی : آثار چوبی منبت و معرق عمده ترین اثار این بخش را تشکیل می دهند .

6- گالری منسوجات : در این بخش انواع البسه سنتی به نمایش گذاشته شده است .